Là một trong ba khu công nghệ cao (CNC) đầu tiên của cả nước do Thủ tướng Chính phủ thành lập, Khu CNC TP.Hồ Chí Minh (SHTP) được đánh giá thành công nhất trong các khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) cả nước. Qua hơn hai thập niên nỗ lực phát triển, SHTP tự hào trở thành điểm son của Thành phố và cả nước về thu hút đầu tư CNC và là điểm đến tin cậy của các doanh nghiệp (DN) công nghệ trong nước, các tập đoàn đa quốc gia. Để tìm hiểu sâu hơn về những bước đi chiến lược của SHTP trong vai trò hạt nhân tăng trưởng của Thành phố, phóng viên đã có cuộc trò chuyện với ông Nguyễn Kỳ Phùng - Trưởng Ban Quản lý Khu CNC.
Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về những gam màu sáng trong bức tranh thu hút đầu tư vào Khu CNC?
Lũy kế đến ngày 31/12/2024, SHTP có tổng cộng 160 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư gần 250.671 tỷ đồng (tương đương 12,5 tỷ USD), bao gồm: Dự án có vốn FDI 201.345 tỷ đồng (tương đương 10,298 tỷ USD/50 dự án); dự án trong nước gần 49.326 tỷ đồng/110 dự án (tương đương 2,224 tỷ USD). Trong đó, SHTP đã thu hút được các tập đoàn CNC hàng đầu thế giới như Intel, Nidec, NTT, Jabil, Sanofi, Besi,...
Khu CNC TP.Hồ Chí Minh tổ chức buổi làm việc với Đoàn giám sát của Ủy ban thường vụ Quốc hội, ngày 27/3/2025
Đặc biệt, SHTP tự hào là nơi đầu tiên triển khai thực hiện Chương trình phát triển vi mạch đầu tiên của cả nước. Cùng với các hoạt động: Ươm tạo doanh nghiệp vi mạch bán dẫn; đầu tư sản xuất thử nghiệm wafer Lab to Fab; phát triển công nghiệp MEMS; design house, Ban Quản lý chủ động thu hút đầu tư mạnh mẽ các dự án sản xuất, nghiên cứu, thiết kế chip và linh kiện điện tử; đào tạo nhân lực để phát triển hệ sinh thái vi mạch bán dẫn. Đến nay, tại Khu CNC có 37 dự án (25 dự án lĩnh vực điện tử, 12 dự án vi mạch) với tổng vốn đầu tư 7.756 triệu USD. Trong giai đoạn 2025 - 2030, Khu CNC tiếp tục là trọng điểm phát triển vi mạch bán dẫn của Thành phố được giao nhiệm vụ thực hiện thu hút đầu tư 20 công ty vi mạch bán dẫn, trong đó có 01 nhà đầu tư chiến lược.
Hướng về tương lai, phát huy vai trò tiên phong, Khu CNC đã, đang và sẽ tập trung thu hút các dự án đầu tư nhằm xây dựng năng lực công nghệ trong các ngành công nghiệp nền tảng có giá trị gia tăng cao dựa trên một số yếu tố chung như: Sử dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, CNC chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4; sản phẩm, công nghệ có hàm lượng R&D cao; có giao thoa, chuyển giao công nghệ để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ (KHCN) bằng năng lực nội sinh; phát huy lợi thế cạnh tranh của Thành phố về ngành, chi phí, nguồn nhân lực chất lượng cao để hoàn thiện hệ sinh thái ngành; nâng cao năng lực doanh nghiệp địa phương tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu; sản phẩm CNC, tiên tiến có khả năng thâm nhập thị trường nước ngoài; môi trường làm việc không gây ô nhiễm, hướng tới phát triển xanh và bền vững.
Ông đánh giá như thế nào về những đổi thay lớn lao mà Khu CNC mang lại cho TP.Hồ Chí Minh và cả nước?
Dự án Khu CNC qua quá trình hình thành và phát triển đã chứng tỏ sự đúng đắn của TP.Hồ Chí Minh trong cách tiếp cận và chọn phương thức tiến hành triển khai dự án - đó là tạo môi trường thuận lợi để thu hút các dự án CNC từ các tập đoàn, công ty sở hữu công nghệ nguồn, có uy tín trên thế giới đến Khu CNC triển khai hoạt động CNC. Từ đó, tiếp cận, học hỏi, từng bước tiến hành các hoạt động CNC như đã nêu trong Báo cáo khả thi dự án Khu CNC và theo chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Khoa học và công nghệ, Thành ủy và UBND TP.Hồ Chí Minh.
Ký kết Bản ghi nhớ thỏa thuận hợp tác giữa Ban Quản lý Khu CNC TP.Hồ Chí Minh, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư TP.Hồ Chí Minh với Trường Đại học Anh quốc Việt Nam
Từ một vùng đất nông nghiệp bạc màu, hoang hóa của vùng chiến khu bưng biền huyện Thủ Đức trước đây (nay là TP.Thủ Đức), đã hình thành một Trung tâm CNC quốc gia - nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng CNC; ươm tạo CNC, ươm tạo DN CNC; đào tạo nhân lực CNC; sản xuất và kinh doanh sản phẩm CNC, cung ứng dịch vụ CNC. Khu CNC đã góp phần quan trọng trong thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố qua các nhiệm kỳ - chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao chất lượng tăng trưởng theo hướng công nghiệp CNC (kim ngạch xuất khẩu sản phẩm, dịch vụ CNC của Khu CNC chiếm hơn 40% kim ngạch xuất khẩu sản phẩm CNC của Thành phố). Qua đó, TP.Hồ Chí Minh đã tiên phong minh chứng chủ trương đúng đắn của Đảng - phát triển phải dựa trên thành tựu của khoa học công nghệ, CNC.
Khu CNC với sự có mặt của các dự án CNC trong và ngoài nước, nhất là dự án từ các tập đoàn CNC hàng đầu thế giới, đã góp phần cải thiện, nâng cao môi trường đầu tư của Thành phố, Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước. Đồng thời, hình thành và phát triển một lực lượng năng lực nội sinh về CNC, có thể đảm nhận các công việc từ chuyển giao, ứng dụng CNC, R&D, đào tạo, ươm tạo CNC, DN CNC đến sản xuất sản phẩm CNC tại Khu CNC (made in Việt Nam), góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng của kinh tế Thành phố từ phát triển theo chiều rộng sang phát triển theo chiều sâu, nghiên cứu, làm chủ, phát triển và tạo ra công nghệ cao, phát triển các doanh nghiệp CNC mạnh, có năng lực cạnh tranh, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu; làm cơ sở lan tỏa CNC ra bên ngoài và hạt nhân xây dựng Khu đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông Thành phố (TP.Thủ Đức hiện tại).
Thống kê đầu tư theo quốc gia, vùng lãnh thổ trong giai đoạn 2006 - 2024, số lượng các dự án trong nước chiếm 68,75% (110/160 dự án đang hoạt động), với số vốn thu hút đạt 19,56% tổng số vốn thu hút được tại Khu CNC. Chỉ tính riêng giai đoạn 2022 - 2024, số lượng các dự án trong nước thu hút mới là 6/11 dự án, chiếm 54,54% số dự án thu hút mới. Số vốn thu hút đầu tư (tính cả điều chỉnh tăng vốn) từ khối nội chỉ chiếm 18% tổng số vốn đầu tư trong giai đoạn này, tuy nhiên lượng vốn thu hút mới và mở rộng từ các nhà đầu tư trong nước đang tăng lên qua từng năm. Tín hiệu vui là số vốn thu hút mới từ các nhà đầu tư nội trong giai đoạn này cao gấp 5,29 lần so với khối các nhà đầu tư ngoại. Đây là một dấu hiệu khá quan trọng cho thấy doanh nghiệp trong nước đã thật sự lớn mạnh và có sự quan tâm đến hoạt động CNC, chú trọng chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao năng lực sản xuất, tham gia vào chuỗi cung ứng CNC, nghiên cứu và sản xuất sản phẩm CNC. Khu CNC đã thực hiện đúng chiến lược đi tắt đón đầu phát triển KHCN, đó là tập trung thu hút CNC FDI ở giai đoạn đầu nhằm tạo môi trường sản xuất CNC, tiến tới chuyển giao CNC qua nguồn nhân lực hoạt động trong các doanh nghiệp FDI, từng bước thực hiện chiến lược phát triển KHCN bằng năng lực nội sinh.
Là Khu CNC quốc gia có vai trò dẫn dắt cho sự phát triển CNC của cả nước, SHTP đã góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế về phát triển lĩnh vực CNC. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên tục được hiệu chỉnh, hoàn thiện và sự ra đời của Luật CNC năm 2008 đã thể chế hóa các chính sách lớn về ứng dụng và phát triển CNC ở nước ta. SHTP được đánh giá là Khu CNC thành công nhất trong các KCN, KCX, góp phần quan trọng trong công tác xây dựng thể chế về hoạt động CNC. Công trình Khu CNC cũng góp phần quan trọng củng cố lòng tin của người dân Thành phố - nhất là cư dân quận 9 (nay là TP.Thủ Đức) nơi triển khai dự án đối với chủ trương đúng đắn của Trung ương và Thành phố về giải pháp phát triển CNC trong chiến lược công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Quy hoạch TP.Hồ Chí Minh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 mở ra cơ hội phát triển lớn cho Khu CNC cũng như các DN trong Khu. Với vai trò hạt nhân trong sự đóng góp tăng trưởng của Thành phố, SHTP sẽ có những bước đi chiến lược nào nhằm khai thác hiệu quả các cơ hội này?
Quy hoạch đề ra mục tiêu đến năm 2030, TP.Hồ Chí Minh là đô thị toàn cầu, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động, sáng tạo. Tầm nhìn đến năm 2050, TP.Hồ Chí Minh là đô thị toàn cầu hấp dẫn và bền vững; trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ của châu Á; kinh tế, văn hóa phát triển đặc sắc; người dân có chất lượng cuộc sống cao.
Với vai trò hạt nhân trong sự đóng góp tăng trưởng GDP của Thành phố, SHTP ưu tiên mở rộng Khu CNC (bổ sung chức năng Khu Công viên KHCN), phát triển trở thành công viên KHCN; tạo điều kiện môi trường thuận lợi nhất cho nghiên cứu triển khai, ươm tạo công nghệ và thương mại hóa công nghệ. Phát triển Khu CNC là trung tâm nghiên cứu triển khai đa chuyên ngành, hạt nhân KHCN thúc đẩy vùng Đông Nam bộ phát triển nhanh theo xu thế của cách mạng công nghiệp 4.0. Phát triển mạnh mẽ và tăng cường ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo thông qua xây dựng và triển khai Đề án thành lập Viện công nghệ tiên tiến và Đổi mới sáng tạo TP.Hồ Chí Minh; nâng cấp Vườn ươm DN CNC thành Trung tâm đổi mới sáng tạo; nâng cấp Trung tâm Đào tạo Khu CNC thành Trung tâm Đào tạo đạt chuẩn quốc tế.
Cơ hội mở ra nhưng đi cùng đó là không ít thách thức đòi hỏi các DN phải tập trung phát triển CNC, sáng tạo, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, lựa chọn sản phẩm, công đoạn có giá trị gia tăng cao tham gia chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu để thích ứng trong thời đại mới. Khu CNC tập trung ưu tiên lĩnh vực thu hút ngành công nghệ điện tử, vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, trong đó tập trung thu hút công nghệ phục vụ phát triển công nghiệp vi mạch và chuyển đổi số; ngành công nghệ sinh học ứng dụng trong y tế, chăm sóc sức khoẻ con người và ngành cơ khí chính xác, tự động hóa phục vụ hàng không dân dụng, vũ trụ, an ninh, quốc phòng, sản xuất thông minh.
Khu CNC luôn thực hiện nhất quán phương châm: “Lấy DN là trung tâm, là đối tượng phục vụ” nhằm thúc đẩy phát triển các DN có tiềm lực, có sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế, phát huy vai trò dẫn hướng các ngành, lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế
Thực hiện chủ trương tinh gọn bộ máy của Chính phủ, cả hệ thống chính trị TP.Hồ Chí Minh đang dồn sức cho việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhằm tạo hành trang tốt nhất để cùng cả nước bước vào kỷ nguyên vươn mình. Bản thân SHTP và các DN trên địa bàn kỳ vọng gì từ công cuộc “đại chuyển đổi” này, đồng thời Ban Quản lý cũng có những động thái cụ thể nào nhằm bắt nhịp với những chuyển động trên?
Ban Quản lý đã rà soát, thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy theo Kết luận số 09-KL/TW ngày 24/11/2024 của Ban Chấp hành TW, Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành TW Đảng khóa XII “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và các nội dung chỉ đạo của UBND Thành phố trong thực hiện Chủ đề năm 2025 về “Tập trung sắp xếp tổ chức bộ máy tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả; đẩy mạnh chuyển đổi số, triển khai Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội; giải quyết cơ bản những vướng mắc, tồn đọng của Thành phố”.
Trong công cuộc “đại chuyển đổi” này, Ban Quản lý và các DN hoạt động tại Khu CNC luôn kỳ vọng hệ thống chính sách, pháp luật liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh hoàn thiện hơn, đẩy mạnh cải cách hành chính, có chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư trong Khu CNC nhằm tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, an toàn, bình đẳng để các DN ngày càng phát triển, tạo việc làm ổn định cho người lao động trên địa bàn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố.
Trên cơ sở Nghị quyết của HĐND Thành phố và Kế hoạch chỉ đạo điều hành năm 2025 của UBND Thành phố, Ban Quản lý đã xây dựng các chương trình công tác, kế hoạch chỉ đạo điều hành năm 2025 và phân công nhiệm vụ cụ thể các phòng chuyên môn, đơn vị trực thuộc để đảm bảo hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ Thành phố giao. Với vai trò hạt nhân trong sự đóng góp tăng trưởng của Thành phố, Ban Quản lý luôn thực hiện nhất quán phương châm “Lấy DN là trung tâm, là đối tượng phục vụ”, trong năm 2025 sẽ bám sát thực hiện các mục tiêu: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý điều hành của Ban Quản lý thông qua sự phối hợp thuận lợi giữa các phòng, đơn vị trong Khu CNC; đơn giản hóa thủ tục hành chính, kiến nghị bãi bỏ các thủ tục hành chính không phù hợp và ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính; hỗ trợ nhà đầu tư và kết hợp giải quyết các nội dung được cơ quan có thẩm quyền phân cấp, ủy quyền nhằm kiến tạo môi trường đầu tư ngày càng thuận lợi; thu hồi các dự án chậm triển khai, vi phạm pháp luật nhằm nắm bắt cơ hội đầu tư CNC mới; thực hiện hợp tác quốc tế và liên kết giữa các DN, các trường đại học,... trong hoạt động nghiên cứu phát triển KHCN và thương mại hóa sản phẩm. Phấn đấu năm 2025 vốn thu hút đầu tư đạt 560 triệu USD (vốn điều chỉnh tăng 200 triệu USD); giá trị sản xuất sản phẩm CNC đạt 20 tỷ USD. Hỗ trợ chủ đầu tư đủ điều kiện khởi công xây dựng các dự án thuộc nhóm khởi công xây dựng trong năm 2025 theo tinh thần Chỉ thị số 12/CT-UBND ngày 12/8/2024 của UBND Thành phố. Triển khai thực hiện Chương trình phát triển công nghệ vi mạch TP.Hồ Chí Minh tại Khu CNC; đồng thời hoàn thành sắp xếp bộ máy tinh - gọn - mạnh - hiệu năng - hiệu lực - hiệu quả đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Dù chặng đường phía trước còn nhiều thách thức song Ban Quản lý sẽ luôn nỗ lực hết mình để trở thành “người bạn đồng hành” cùng DN trong suốt quá trình hoạt động. Sự chủ động, linh hoạt và sáng tạo trong hỗ trợ, quản lý nhà nước sẽ là chìa khóa để Khu CNC tiếp tục thu hút những dự án chất lượng cao, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của TP.Hồ Chí Minh và cả nước.
Trân trọng cảm ơn ông!
Thanh Tùng (Vietnam Business Forum)
Nguồn: https://vccinews.vn/